Geçtiğimiz hafta 9 bin 400 puan seviyelerini test ederek tarihi zirvesini yenileyen Borsa İstanbul, haftaya düşüş serileriyle devam ediyor.
BIST100 endeksi yeniden 9 bin puanın altına sarkarken, birikimini borsa tarafında değerlendiren yatırımcılarda büyük bir panik yaşanıyor. Ekonomist Atilla Yeşilada, düşüşlerin uzun vadeli olacağına yönelik ifadeler kullanırken, Türkiye’deki mevcut enflasyon ve ekonomi şartları dikkate alındığında, borsa tarafında uzun süre boyunca yükselişlerin mümkün olmadığını belirtti.
Yeşilada, Paraanaliz’de yayınlanan köşesinde, “Borsa’da bunalım bitti mi yani?” başlıklı bir yazı kaleme alarak yatırımcılara önemli tavsiyelerde bulunurken, alternatif yatırım araçlarına yönelmenin çok daha büyük getiri sağlayacağını söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
“Pazartesi açıklanan enflasyon verisinin beklentiyi aşması dövizde aylar sonra ilk kayda değer çalkantıyı tetiklerken, Borsa 2 gün sendeledi, sonra kendine geldi. Borsa’ya son bir haftada 250 bin civarında yeni yatırımcı katıldı. Mevduat faizleri hala mudiyi enflasyona karşı korumaktan aciz. Döviz piyasasında tedirginlik sona ermedi, ama TCMB gerektiğinde yeni önlemler alarak TL’nin hızlı değer kaybını önlüyor. Borsa’da bunalım çabuk bitti, yeni zirvelere yelken açılacak denebilir mi?
“EĞER SAFSANIZ BORSANIN YÜKSELECEĞİNE İNANABİLİRSİNİZ”
Eğer safsanız, dersiniz. Ya da diyenlere kanarsınız. Borsa’da sıkıntılar yalnız seçime kadar değil, sonra da sürecek.
En basit gerekçeden başlayalım. BİST-100 o denli hızlı prim yaptı ki, yabancı yatırımcıyı kaçırdık. Yabancı fonlar dört haftadır satış yapıyor. Üstelik diğer Gelişmekte Olan Ülke hisseleri 7 aylık zirvelere koşarken. Demek ki, hisseleri pahalı buluyorlar. Akıllı olun, ecnebinin oynamadığı saha aşık atmaya kalkmayın.
İkinci neden, TCMB’nin sergilediği irade ve Erdoğan’ın buna sessiz kalması. Yalnız döviz talebini kesmek için değil, altın ithalatını azaltmak ve tasarrufları artırmak için de mevduat faizlerini yükseltmek şart. TCMB ek tedbirlerle piyasada kalan likiditeyi emecek, bankaları politika faizinden APİ’den borçlanmaya zorlayacak ve mevduat faizleri yükselecek. Mevduat faizleri seçime kadar enflasyonu telafi edecek bir düzeye yükselmeyebilir. Ama, marjinal düşünün: Bir kaç puan yükseliş dahi, asli av alanı mevduat olup da, getiri eksikliğinden Borsa’ya kayanları evine yollar.
“SEÇİMDEN SONRA TCMB FAİZLERİ ARTIRACAK”
Mevduat bahsi daha bitmedi. Dövizde çalkantı TL faizleri algılanan enflasyonun üstüne çıkmadıkça vatandaşın döviz ve altın talebinin süreceğini gösteriyor. Seçimden sonra TCMB politika faizini artıracak. TL mevduatta basit yıllık %60-65 faiz hayal değil.
Enflasyon muhasebesinin endeks üzerinde büyük bir etki yaratmasa da, hisse bazında Rus Ruleti’ne benzer sonuçlar vereceğini daha önce de kayda aldım. Şu ana kadar enflasyon muhasabesine göre düzenlenmiş beş mali tablo gördüm. Üçünde yeni muhasebe düzeni şirket karlarını artırdı, ikisinde de düşürdü. Üstelik fark ufak değil, %15-20 civarında oynamalardan bahsediyoruz. Aldığınız hissenin F/K bazında ucuz kaldığına emin misiniz?
En son ve en önemlisi, BİST-100 artık pahalı. Daha doğrusu, Borsa’dan yıl sonuna kadar beklenen kar bu gün satıp mevduat dönseniz edeneceğiniz getiriyi karşılamıyor. Bu hususta çok takdir ettiğim BBVA (MENA) bölge stratejisti Tufan Cömert’e kulak verelim:
“YIL SONUNDA BORSA GETİRİSİ ENFLASYONUN ALTINDA KALACAK”
“Borsa (ozellikle sona yazdim) icin faizin uzun sure yuksek kalacak olmasi sikinti. Mesele alternatif yatirim araclarindan ziyade bunun kredi faizlerini de can yakici seviyede tutacak olmasi. Yabanci girislerinin secim sonrasi daha anlamli olacagini, bunun da endeksi neredeyse tum araci kurumlarin hedefi olan 11-12 bin araligina tasiyacagini dusunuyorum”.
EĞER sene sonu BİST-100 hedefi 12 bin punsa, yıl sonuna kadar endeks bazında getiri kabaca %33’tür. Şu anda en ufak mevduata bile bankalar brüt %45 veriyor. Peki karlar yukarı revize edilebilir mi? Tabii ki, ancak bu revizyon enflasyondan arındırılmış mali tablolar Mayıs ayında tamamlanıncaya kadar gerçekleşmez. Ek olarak, Ekonomik İstikrar Programı’nın başarıya erişmesi için iç talebin soğuması ve TL’nin reel olarak değerli kalması şart olduğundan, ciro projeksiyonları muhtemelen yukarı değil, aşağı revize edilecek.
Ben teknik analist değilim, size düzeltmenin boyutlarını hesaplayıp veremem, ama şu kadarı kesin: Mehmet Şimşek çok acı verici tedbirler alıp Ekonomik İstikrar Programı’nın başarıya erişeceğini yabancı fonlara ispatlamadan, Borsa’da kar etmek çok zor olacak.
